Sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe umożliwiają predykcyjne zarządzanie systemami HVAC, które adaptuje się do warunków pogodowych, obłożenia budynku i preferencji użytkowników. Jak wygląda ich wdrażanie? I czy mamy do tego specjalistów?
– Dziś bez inżynierów, specjalistów MEP, którzy stale doskonalą swoje umiejętności, szczególnie w przypadku coraz to nowych rozwiązań cyfrowych czy AI nie możemy mówić o nowoczesnym i bezpiecznym projektowaniu innowacyjnych rozwiązań w nieruchomościach – podkreśla Marcin Kosieniak, specjalista MEP, współwłaściciel biura projektowego PM Projekt.
– Niby to wszystko wiemy, ale… najlepszy dowód to przykłady masowych wręcz skarg i nieudanych, źle zastosowanych i niedopasowanych do potrzeb pomp ciepła. Zgłasza się do nas mnóstwo podmiotów z pytaniami, czy zajmujemy się poprawianiem tego typu instalacji – dodaje.
Błędy – jak wskazuje Kosieniak – wynikają właśnie z braku wiedzy, na rynku brakuje specjalistów instalatorów, za mała jest świadomość, że nie zawsze i nie w każdym przypadku dany typ pompy ciepła na przykład ma zastosowanie w danej nieruchomości.
– A to tylko drobny jeden przykład. Przecież myśląc o rozwiązaniach innowacyjnych, które projektujemy na potrzeby naszych klientów, to inteligentne czujniki i systemy IoT (Internet of Things), które monitorują parametry powietrza w czasie rzeczywistym, optymalizując pracę urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Technologie cyfrowych bliźniaków (digital twins) pozwalają na symulację i optymalizację działania systemów HVAC jeszcze przed ich wdrożeniem, co minimalizuje ryzyko nieefektywnych inwestycji. To wszystko wymaga wiedzy i sprawdzonego doświadczenia – podkreśla Kosieniak.
Wyzwania i perspektywy dla branży HVAC
Dziś na rynku nieruchomości dominującym trendem jest oszczędność energetyczna, a niepewność związana z dostępnością taniej energii w przyszłości pozostaje istotnym wyzwaniem.
– Gdybym miał spojrzeć na całość naszej branży, to z pewnością HVAC stoi dziś przed kilkoma wyzwaniami, jak adaptacja do nowych czynników chłodniczych, integracja z sieciami energetycznymi czy właśnie brak specjalistów, potrzebujemy dobrej promocji kierunków na studiach i zachęt dla studentów, żeby chcieli właśnie te kierunki wybierać – wylicza Kosieniak.
Adaptacja do nowych czynników chłodniczych: – Wycofywanie czynników chłodniczych o wysokim potencjale tworzenia efektu cieplarnianego (GWP) wymusza transformację systemów klimatyzacji i chłodzenia – wskazuje Kosieniak. Przejście na naturalne czynniki chłodnicze (jak CO2, amoniak czy propan) lub nowe syntetyczne związki o niskim GWP wiąże się z koniecznością modernizacji infrastruktury i podnoszenia kwalifikacji personelu technicznego.
Integracja z sieciami energetycznymi: – Systemy HVAC ewoluują w kierunku aktywnych uczestników rynku energii, oferując usługi elastyczności dla sieci elektroenergetycznych poprzez mechanizmy DSR (Demand Side Response) – wyjaśnia ekspert. Zdolność do czasowego ograniczania lub zwiększania zużycia energii w odpowiedzi na sygnały z sieci staje się wartościowym atutem.
Jakość powietrza wewnętrznego: – Po doświadczeniach pandemii COVID-19, zwiększona świadomość znaczenia jakości powietrza w pomieszczeniach stawia przed systemami HVAC nowe wymagania dotyczące filtracji i wymiany powietrza. Wyzwaniem pozostaje równoważenie między efektywnością energetyczną a zapewnieniem optymalnych warunków zdrowotnych – zauważa Marcin Kosieniak.
Niedobór wykwalifikowanych specjalistów: – Ładnie to nazywając, możemy powiedzieć, że rosnące zaawansowanie technologiczne systemów HVAC pogłębia lukę kompetencyjną na rynku pracy. Kształcenie nowych kadr i podnoszenie kwalifikacji obecnych pracowników to jedno z kluczowych wyzwań branży, także dlatego że wymaga nakładów czasu i pieniędzy – podkreśla Kosieniak.
Innowacje w systemach HVAC napędzające oszczędności energetyczne
Decentralizacja systemów: Odejście od dużych, centralnych instalacji na rzecz mniejszych, autonomicznych jednostek z własnym sterowaniem, które można dostosować do specyficznych wymagań różnych stref budynku.
Radiacyjne systemy grzewczo-chłodzące: Technologie wykorzystujące promieniowanie zamiast konwekcji do ogrzewania i chłodzenia przestrzeni zyskują na popularności ze względu na wyższy komfort użytkowników i niższe zużycie energii.
Wykorzystanie ciepła odpadowego: Zaawansowane systemy odzysku ciepła z procesów przemysłowych, ścieków czy centrów danych stanowią coraz ważniejsze źródło energii dla systemów HVAC.
Magazynowanie energii termicznej: Technologie magazynowania ciepła i chłodu (PCM – Phase Change Materials, magazyny ciepła i chłodu w gruncie) umożliwiają lepsze zbilansowanie popytu i podaży energii w systemach HVAC.
– Nie ma wątpliwości, że rosnące wymagania regulacyjne oraz dynamiczny rozwój technologii wspierają transformację branży HVAC w kierunku rozwiązań inteligentnych, zintegrowanych i niskoemisyjnych. Sukces tej transformacji będzie zależeć od zdolności branży do pokonania wyzwań technologicznych, kadrowych i finansowych, a także od tempa rozwoju infrastruktury energetycznej wspierającej funkcjonowanie nowoczesnych systemów HVAC – podsumowuje Marcin Kosieniak, specjalista MEP, współwłaściciel biura projektowego PM Projekt.
