Liczenie śladu węglowego w branży nieruchomości nastręcza sporych problemów, jak choćby kompleksowość danych wyjściowych, różnorodność źródeł emisji, dynamika użytkowania czy wyzwania techniczne. Brakuje standaryzacji, wciąż nie ma jednego modelu liczenia.
– Precyzyjne obliczenie śladu węglowego wymaga zgromadzenia ogromnej ilości danych z całego cyklu życia budynku. Trzeba uwzględnić nie tylko emisje związane z bieżącym funkcjonowaniem obiektu, ale także te powstałe podczas produkcji materiałów budowlanych, transportu, budowy, a także przyszłej rozbiórki. I tu mamy jedno z większych wyzwań, bo pozyskanie kompletnych i wiarygodnych danych często graniczy z misją niemożliwą – podkreśla Marcin Kosieniak, współwłaściciel PM Projekt.
Brak jednolitych standardów i wyzwania techniczne
Nie pomaga także to, że sposób wykorzystania budynku może się znacząco zmieniać w czasie. Zmienia się liczba użytkowników, godziny funkcjonowania, wprowadzane są nowe technologie i modernizacje. Wszystko to wpływa na poziom emisji i wymaga ciągłej aktualizacji wyliczeń.
– Sprawę dodatkowo komplikuje to, co nasze środowisko podnosi co jakiś czas, że mimo rosnącej świadomości znaczenia śladu węglowego, wciąż brakuje jednolitych, powszechnie przyjętych standardów jego liczenia w sektorze nieruchomości. Różne organizacje i kraje stosują odmienne podejścia, co utrudnia porównywanie wyników i wprowadza chaos metodologiczny – zwraca uwagę Kosieniak.
Do wyzwań technicznych zalicza z kolei to, że dokładne pomiary zużycia energii i innych zasobów wymagają zaawansowanych systemów monitoringu i odpowiedniej infrastruktury pomiarowej. Nie wszystkie budynki, szczególnie starsze, są wyposażone w takie rozwiązania, co może prowadzić do niedokładności w obliczeniach.
– Tu także dochodzimy do kolejnego krytycznego punktu: kosztów i kompetencji. Trzeba mieć świadomość, że proces liczenia śladu węglowego wymaga znaczących nakładów finansowych oraz specjalistycznej wiedzy. Potrzebni są eksperci rozumiejący zarówno aspekty techniczne budynków, jak i metodologię liczenia emisji – wylicza Kosieniak.
Metody liczenia śladu węglowego
Branża nieruchomości jednak skrupulatnie wypracowuje metody radzenia sobie z wyzwaniami, tak by dopasować się do regulacji, a co za tym idzie efektywnie przyczyniać się do redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Jakie zatem dane należy gromadzić do kalkulacji śladu węglowego w procesie inwestycyjnym?
1. Faza planowania i projektowania
Dane do zebrania:
Szczegółowe zestawienie planowanych materiałów budowlanych wraz z ich masą
Odległości od potencjalnych dostawców materiałów
Charakterystyka energetyczna projektowanego budynku
Planowana powierzchnia użytkowa i kubatura
Przewidywany harmonogram prac
Specyfikacja planowanych systemów grzewczych i chłodniczych
Wskaźniki do analizy:
Wbudowany ślad węglowy materiałów budowlanych (kgCO2e/kg materiału)
Prognozowane roczne zużycie energii (kWh/m2)
Szacowane emisje z transportu materiałów
Potencjał wykorzystania materiałów z recyklingu
2. Faza przygotowania terenu i prac ziemnych
Dane do zebrania:
Ilość planowanych mas ziemnych (m3)
Liczba i rodzaj wykorzystywanego sprzętu budowlanego
Czas pracy maszyn
Zużycie paliwa przez maszyny budowlane
Sposób i miejsce zagospodarowania urobku
Wskaźniki do analizy:
Emisje ze spalania paliw przez maszyny (kgCO2e/l paliwa)
Emisje związane z transportem urobku
Bilans emisji z przekształcenia terenu
3. Faza budowy
Dane do zebrania:
Rzeczywiste zużycie materiałów budowlanych
Dokumentacja dostaw (listy przewozowe, CMR)
Zużycie energii elektrycznej na placu budowy
Zużycie wody
Ilość i rodzaj powstających odpadów budowlanych
Ewidencja sprzętu i maszyn używanych na budowie
Karty techniczne wykorzystywanych materiałów
Wskaźniki do analizy:
Emisje z produkcji wykorzystanych materiałów
Emisje z transportu materiałów na budowę
Emisje związane z pracą maszyn i urządzeń
Emisje z gospodarki odpadami
Emisje związane z dojazdami pracowników
4. Faza wykończeniowa
Dane do zebrania:
Specyfikacja materiałów wykończeniowych
Zużycie energii i wody
Ilość odpadów z prac wykończeniowych
Dokumentacja techniczna instalowanych urządzeń
Wskaźniki do analizy:
Ślad węglowy materiałów wykończeniowych
Efektywność energetyczna zainstalowanych urządzeń
Emisje z transportu materiałów wykończeniowych
5. Faza oddania do użytku
Dane do zebrania:
Wyniki testów szczelności budynku
Rzeczywiste parametry pracy systemów HVAC
Dokumentacja powykonawcza
Certyfikaty materiałów i urządzeń
Instrukcje użytkowania systemów
Wskaźniki do analizy:
Porównanie projektowanych i rzeczywistych parametrów energetycznych
Całkowity ślad węglowy inwestycji
Prognoza rocznych emisji w trakcie użytkowania
Potencjał redukcji emisji
Rekomendacje dotyczące gromadzenia danych
Stworzenie dedykowanej bazy danych dla projektu
Wykorzystanie oprogramowania do zarządzania projektem z modułem środowiskowym
Regularne audyty i weryfikacja zbieranych danych
Dokumentacja fotograficzna kluczowych etapów
Współpraca z dostawcami w zakresie deklaracji środowiskowych
Szkolenia dla personelu z zakresu monitoringu emisji
Wdrożenie systemu raportowania miesięcznego
Wskazówki do analizy danych
Stosowanie aktualnych wskaźników emisyjności
Uwzględnienie niepewności pomiarowych
Weryfikacja danych z kilku źródeł
Regularna kalibracja urządzeń pomiarowych
Dokumentowanie założeń i metodologii obliczeń
Przeprowadzanie analizy wrażliwości dla kluczowych parametrów
Porównywanie wyników z podobnymi projektami.
